( Ghaith.2002:Online)
ในการสอนนักเรียนตามกระบวนการเขียน นักเรียนต้องปฏิบัติตามกิจกรรมในขั้นตอนต่างๆของกระบวนการเขียนที่มีลักษณะการคิดกลับไปกลับมา ขั้นตอนการเขียนอาจแบ่งได้เป็น 4 ขั้นตอนใหญ่ๆ ดังนี้
1.การเตรียมการเขียน (Pre-writing) เป็นขั้นตอนแรกที่นักเรียนจะได้สำรวจความคิดเพื่อหาหัวข้อ(Topic) ที่จะเขียน โดยใช้กลวิธีการต่างๆได้แก่ การระดมสมอง การสร้างแผนภาพ การสัมภาษณ์ การเข้าร่วมอภิปราย การฟังดนตรี การประชุมปรึกษาหารือ การเขียนอย่างอิสระ การย้อนคิดทบทวนจากประสบการณ์ การดูตัวแบบการเขียน การจัดทำรายการ การจัดประเภทสารสนเทศ การแสดงความรู้สึกตอบสนองในการอ่านวรรณคดี การเล่นบทบาทสมมุติหรือละคร
การอ่านหนังสือ การดูสื่อต่างๆและการใช้คำถาม "ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร ทำไม" เป็นต้น
กลวิธีดังกล่าวนี้ใช้เป็นหลักสำหรับนักเรียนที่ยังขาดประสบการณ์การเขียน ซึ่งมักมีความยุ่งยากในการเข้าถึงความรู้สึก ความคิด ประสบการณ์และความรู้ ในขั้นนี้จะช่วยให้นักเรียนมีจุดเริ่มต้น และตระหนักถึงแหล่งที่จะได้ความคิดในการเขียนในวันข้างหน้า
ในขั้นนี้นักเรียนจะเลือกหัวข้อที่จะเขียน และได้ความคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับหัวข้อนั้นเพื่อพัฒนาความคิดต่อไป
2. การวางแผน(Planning) เป็นขั้นที่นักเรียนจะต้องพิจารณาถึงจุดประสงค์(Purpose) ผู้อ่าน(Audience) แนวคิด(Point of view) และรูปแบบการเขียน(Format)
ในด้านจุดประสงค์ นักเรียนต้องกำหนดให้ชัดเจนว่าต้องการเขียนเพื่อแสดงความรู้สึกหรือความคิดเห็น เพื่อเล่าเรื่อง เพื่อบรรยาย เพื่อความบันเทิง เพื่ออธิบาย เพื่อโน้มน้าว หรือเพื่อแสดงออกถึงจินตนาการ
ในการพิจารณาถึงผู้อ่าน นักเรียนต้องพิจารณาว่าเขาเขียนสำหรับใคร ซึ่งอาจเป็นผู้ที่คุ้นเคยใก้ลตัวได้แก่ ตัวเอง เพื่อน ครู ครอบครัว ผู้ที่คุ้นเคยไกลตัวได้แก่ ชุมชน องค์การนักเรียน สื่อท้องถิ่น หรือสำหรับผู้ที่ไม่คุ้นเคย
ในการพิจารณาถึงแง่คิด นักเรียนจะต้องพิจารณาว่าจะแสดงความคิดหรือสารสนเทศจากแง่มุมใด ใครเป็นผู้เล่าเรื่องหรือเป็นผู้บรรยายเหตุการณ์ สารสนเทศอะไรที่ต้องรวบรวม และใช้วิธีใดในการรวบรวมจึงจะได้ข้อมูลมากที่สุด/ได้ผลสูงสุด เช่น จากการสัมภาษณ์บุคคล ทัศนศึกษาหรือค้นคว้าจากห้องสมุด
ในการพิจาณาถึงรูปแบบการเขียน นักเรียนต้องพิจารณาจากผู้ที่จะอ่านและจุดประสงค์ในการเขียน ทั้งนี้เพราะนักเรียนมีโอกาสที่จะเขียนได้หลายรูปแบบ เช่น เรื่องเล่าเกี่ยวกับประสบการณ์ส่วนตัว การเขียนคำแนะนำ อธิบายวิธีการ รายงาน วิจารณ์หนังสือ จดหมาย โฆษณา ประวัติบุคคล บันทึกประจำวัน เรื่องสั้น
3. การร่าง(Drafing) เป็นขั้นของการลงมือเขียน โดยนำความคิดจากสองขั้นแรกมาเรียบเรียงเป็นร่างข้อเขียน โดยมีจุดเน้นที่เนื้อหาและความหมาย ร่างข้อเขียนแรกสุดเป็นร่างหยาบๆที่นักเรียนเรียบเรียงความคิดของตนเองอย่างรวดเร็ว เพื่อให้ได้สาระสำคัญที่ต้องการกล่าวถึง
ต่อจากนั้นจะมีการปรับปรุง(Revising) เพื่อปรับปรุงร่างใหม่ อาจมีการตัดบางส่วนออก หรือเพิ่มเติมเข้าไป หรือจัดเรียงความคิดใหม่ นักเรียนอาจพิจารณาเองด้วยการย้อนคิดทบทวน หรือปรึกษาหารือกับครูหรือเพื่อนๆ เพื่อให้ได้ข้อมูลย้อนกลับหรือความคิดเพิ่มเติมที่ช่วยในการปรับปรุงข้อเขียนของเขา นักเรียนอาจใช้ชุดคำถามหรือแบบตรวจสอบรายการ(Checklist) ช่วยในการพิจารณาหรือปรึกษาหารือ การตรวจทานเพื่อปรับปรุงนี้มุ่งที่เนื้อหาและความชัดเจนของความหมาย การปรับปรุงทำได้ตั้งแต่ระดับคำ ประโยค ย่อหน้า หรือทั้งฉบับ
นอกจากนี้แล้วนักเรียนจะต้องมีการแก้ไข(Editing) เกี่ยวกับโครงสร้างทางภาษาและระเบียบแบบแผนทางภาษา โดยต้องพิสูจน์อักษรให้ถูกต้องแม่นยำในการสะกดคำ การเว้นวรรคตอน ไวยากรณ์ และการใช้ภาษา นักเรียนอาจให้เพื่อนหรือกลุ่มเพื่อนช่วยในการตรวจแก้ไข โดยใช้แบบตรวจสอบรายการช่วยในการดำเนินการ
4. การดำเนินการหลังเขียน(Post-writing) เป็นขั้นการนำผลงานของนักเรียนสู่สาธารณะ ด้วยการนำเสนอหรือการพิมพ์เผยแพร่ การจะนำเสนอต่อใครและด้วยวิธีการใดนั้นครูควรให้นักเรียนเป็นผู้ตัดสินใจ ครูเป็นผู้ให้กำลังใจและช่วยให้ความเห็น เพราะการนำเสนอถือเป็นเรื่องที่มีผลต่อความภูมิใจในตนเองของนักเรียน การนำเสนอผลงานเขียนอาจทำได้หลายวิธี ดังนี้
4.1 การแลกเปลี่ยน(Sharing) โดยการอ่านดังๆให้ฟังทั้งชั้น การอ่านในกลุ่มเล็กหรือติดผลงานที่ป้ายนิเทศ
4.2 การเผยแพร่(Publishing) อาจจัดทำเป็นหนังสือเล่มเล็กในชั้นเรียน หนังสือพิมพ์โรงเรียนหรือท้องถิ่น หนังสือประจำปี การประกวดงานเขียน หรือวารสาร
4.3 การใช้แฟ้มสะสมผลงาน(Portfolio) โดยครูและนักเรียนร่วมกันพิจารณาข้อเขียน ทั้งในแง่จำนวนและความหลากหลายที่นักเรียนต้องการบรรจุผลงานเขียนในแฟ้มสะสมผลงาน เพื่อสอดคล้องกับจุดประสงค์ของการประเมิน
Miller(2010:Online) เสนอแนะ กลวิธีที่จะใช้ในขั้นตอนต่างๆของกระบวนการเขียน ดังนี้
1. การเตรียมการก่อนเขียน(Prewriting)
- การร่างแบบ
- การทำรายการ
- การระดมสมอง
- การใช้ตัวแบบ
- การประชุมปรึกษาหารือระหว่างครู-นักเรียน-นักเรียนด้วยกัน
- การใช้คำถาม
- การจับคู่แลกเปลี่ยนกับเพื่อน
- การกำหนดเวลาเขียนอย่างอิสระ
- การจัดกลุ่ม
2. การร่าง(Drafing)
- การใช้แผนภาพใยแมงมุม
- การเขียนในชั้น
- การใช้ตัวแบบ
- การประชุมปรึกษาหารือ
- การกำหนดเวลาเขียน
- การเขียนลงบัตร
3. การปรับปรุง(Revising)
- การร่างภาพ
- การใช้คำถาม
- การประชุมปรึกษาหารือ
- การใช้ตัวแบบ
- การใช้รูบิค(Rubric)
- การให้เพื่อนให้ความคิดเห็น
4. การแก้ไข(Editing)
- การอ่านดังๆ
- การใช้แหล่งค้นคว้า
- การประชุมปรึกษาหารือ
- การให้เพื่อนให้ความคิดเห็น
- การใช้ตัวแบบ
5. การเผยแพร่(Publishing)
- การแสดงบนป้ายนิเทศ
- การรวบรวมข้อเขียน
- การทำหนังสือพิมพ์ห้องเรียน
- การจับคู่ห้องเรียน
- การเผยแพร่สื่ออินเทอร์เน็ต
- การจัดทำจดหมายข่าว
การนำเสนอครั้ง นี้ เป็นแนวคิดเกี่ยวกับการสอนนักเรียนตามกระบวนการเขียน 4 ขั้นตอน ในครั้งต่อไปจะนำเสนอแนวคิดของนักวิชาการต่างประเทศท่านอื่นๆที่มีขั้นตอนการสอนกระบวนการเขียนที่ขยายความมากยิ่งขึ้นคะ่ |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น